PODWYŻSZENIE ALIMENTÓW
W przypadku małoletniego dziecka zakres jego usprawiedliwionych potrzeb będzie na ogół wzrastał wraz z wiekiem. Zaznaczy się on wyraźnie np. z chwilą rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, średniej, podjęcia studiów, uczestnictwa w szkoleniu zawodowym wymagającym inwestowania w sprzęt i urządzenia, w razie choroby, kalectwa.
Różnica wieku dzieci spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość renty alimentacyjnej sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb związany z uczęszczaniem do szkoły, pobieraniem dodatkowych lekcji itp., co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków (orzeczenie SN z 1 czerwca 1965 r., I CZ 135/64, LexPolonica nr 322934).
Orzekając o alimentach, sąd bierze za podstawę rozstrzygnięcia potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego według stanu istniejącego w dacie orzekania. Ze względu na to, że przyszłość z reguły niesie w sobie zmiany, szczególnie w zakresie potrzeb małoletnich dzieci, a częstokroć także w zakresie zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanych, konieczne było ustanowienie w art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego możliwości zmiany zasądzonych alimentów w razie zmiany stosunków.
Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na art. 138 wymaga, porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu.
Sąd może ograniczyć czas trwania świadczeń alimentacyjnych, jak też zmienić ich wysokość, także za okres poprzedzający wytoczenie powództwa opartego na art. 138. Decydująca bowiem w tym względzie jest data, w jakiej doszło do zmiany stosunków w rozumieniu tego przepisu.
Dziecko pełnoletnie uprawnione do alimentów może również wystąpić o ich podwyższenie. Może wystąpić z takim pozwem jedynie, jeśli nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb. Najczęściej dotyczy to osób, które studiują lub z powodu kalectwa albo niepełnosprawności nie jest w stanie podjąć pracy zarobkowej.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy
(tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 788)
Kancelaria Radcy Prawnego – radca prawny Edyta Roman