Zgłoszenie wierzytelności w postepowaniu upadłościowym
Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym jest przewidzianą przez prawo formą dochodzenia jej w toku tego postępowania. Niezgłoszenie wierzytelności nie wpływa na jej istnienie, ale skutkiem tego jest brak możliwości jej zaspokojenia z masy upadłości w toczącym się postępowaniu upadłościowym.
Zgłaszana wierzytelność powinna być wierzytelnością osobistą w stosunku do upadłego, powstałą przed ogłoszeniem upadłości i nadającą się do zaspokojenia z masy upadłości. Także wierzyciel mający zabezpieczenie na majątku wchodzącym w skład masy upadłości musi zgłosić wierzytelność.
Gdyby wierzyciel nie zgłosił sędziemu-komisarzowi wierzytelności zabezpieczonych hipoteką, zastawem rejestrowym, zastawem, zastawem skarbowym, hipoteką morską lub przez inny wpis w księdze wieczystej lub w rejestrze okrętowym, wierzytelności te zostaną umieszczone na liście wierzytelności z urzędu. Istnienie tych zabezpieczonych wierzytelności musi wynikać z akt prowadzonego postępowania upadłościowego.
Zgłoszenie wierzytelności należy traktować jako formę jej dochodzenia w postępowaniu sądowym, natomiast zatwierdzenie listy wierzytelności - jako orzeczenie co do istoty sprawy. Zgłoszenie wierzytelności pełni podobną funkcję jak wytoczenie powództwa w procesie lub zgłoszenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego (tak SN w uchwale z 2 marca 2005 r., III CZP 98/04, LexPolonica nr 374389, OSNC 2006, nr 2, poz. 21). Zgłoszenie wierzytelności przerywa bieg przedawnienia roszczenia stosownie do treści art. 123 § 1 pkt 1 k.c.
Zgłoszenie wierzytelności powinno być dokonane w formie pisemnej w dwóch egzemplarzach, przy czym pismo to powinno odpowiadać warunkom pisma procesowego (art. 126 k.p.c.), a także wymaganiom szczególnym wskazanym w art. 240 prawa upadłościowego i naprawczego. Wierzyciel może zgłosić kilka wierzytelności w stosunku do tego samego upadłego jednym pismem.
Do zgłoszenia wierzytelności powinny być dołączone dokumenty uzasadniające zgłoszenie, przy czym dokumenty powinny być dołączone w oryginale, a jeżeli w odpisach - to poświadczonych notarialnie. W przypadku gdy wierzytelność dochodzona jest z weksla, do zgłoszenia wierzytelności należy dołączyć oryginał weksla. Jeżeli wierzytelność zgłasza pełnomocnik wierzyciela, będący adwokatem lub radcą prawnym, dokumenty mogą być dołączone w odpisach poświadczonych przez adwokata lub radcę prawnego. Ponadto należy dołączyć odpis zgłoszenia wraz z odpisami załączników przeznaczonych dla syndyka.
Zgłoszenie wierzytelności nieodpowiadające wymogom określonym w art. 239 i art. 240 pr. upadł. i napr. podlega zwrotowi bez wzywania do jego uzupełnienia, jeżeli zgłoszenia dokonuje przedsiębiorca lub wierzyciel reprezentowany przez pełnomocnika procesowego, którym jest adwokat lub radca prawny. W przypadku wierzycieli niebędących przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), zwrot zgłoszenia bez wezwania do jego uzupełnienia nastąpi tylko wtedy, gdy wierzyciel jest reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika.
Zgłoszenie może być dokonane po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, jednakże zobowiązuje to wierzyciela do pokrycia kosztów wynikłych ze zgłoszenia wierzytelności po terminie i to bez względu na przyczynę opóźnienia (art. 235 ust. 1 pr. upadł. i napr.). Koszty te obejmują w szczególności koszty postępowania dowodowego, koszty obwieszczenia, koszty sprzeciwu.
Skutkiem spóźnionego zgłoszenia może być też to, iż uznana wierzytelność będzie uwzględniana tylko w tych planach podziału funduszów masy upadłości, które sporządzone zostaną po uznaniu wierzytelności (art. 252 ust. 1 pr. upadł. i napr.).
Jeżeli natomiast zgłoszenie nastąpiłoby po zatwierdzeniu ostatecznego planu podziału funduszów masy upadłości, zgłoszoną wierzytelność pozostawia się bez rozpoznania, co oznacza, że w ogóle nie będzie ona uwzględniona w toczącym się postępowaniu upadłościowym (art. 252 ust. 2 pr. upadł. i napr.).
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.)
- Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity: Dz. U. 2009 r. Nr 175 poz. 1361)
- Uchwała Sądu Najwyższego z 2 marca 2005 r., III CZP 98/04 (LexPolonica nr 374389, OSNC 2006, nr 2, poz. 21)