Artykuły - porady prawne

Porady prawne

Urlop na Żądanie

 

Urlop ten zwany też „urlopem na żądanie" nie jest objęty planem urlopów, o którym mowa w art. 163 K.p. Termin rozpoczęcia tego urlopu ustalany jest tylko przez pracownika i tylko od niego zależy, czy chce wykorzystać czterodniowy urlop w całości, czy też podzielić go na części.

W zakresie objętym regulacją art. 1672 K.p. zgoda pracodawcy na wykorzystanie urlopu nie jest wymagana, a pracownik nie musi uzasadniać swego żądania jakimikolwiek przyczynami. Celem przepisu jest umożliwienie pracownikowi np. załatwienia spraw osobistych w terminie dla niego dogodnym bez konieczności informowania o nich pracodawcy.

Może natomiast zaistnieć sytuacja, że we wskazanym przez pracownika terminie wystąpi spowodowana ważnymi czy też nieprzewidzianymi przyczynami potrzeba jego obecności w zakładzie pracy. Wówczas pracodawca może, w razie zaistnienia takich okoliczności, sprzeciwić się wykorzystaniu urlopu w trybie art. 1672 K.p. i zażądać obecności pracownika w pracy, tak jak to ma miejsce w przypadku art. 167 § 1 K.p.

Przy braku wyraźnego sprzeciwu pracownik po zgłoszeniu żądania może wykorzystywać urlop w rozmiarze przez niego wskazanym. W związku z tym nieobecność pracownika w pracy po zgłoszeniu w terminie żądania udzielenia urlopu w trybie art. 1672 K.p., na które pracodawca nie udzielił odpowiedzi, nie jest nieobecnością nieusprawiedliwioną.

Pracownik musi jednak zgłosić zamiar skorzystania z urlopu na żądanie najpóźniej w dniu rozpoczęcia tego urlopu przed rozpoczęciem dniówki roboczej. Zawiadomienie o zamiarze skorzystania z urlopu może zostać dokonane w dowolnej formie: osobiście, telefonicznie lub nawet e-mailem. Jednak w przypadku nieskutecznego dostarczenia wiadomości o zamiarze skorzystania z urlopu na żądanie, nieobecność pracownika zostanie potraktowana jako nieusprawiedliwiona. Natomiast czasami zachowanie pracownika polegające na opuszczeniu miejsca pracy, po wystosowaniu żądania urlopu po kilku godzinach świadczenia pracy w tym właśnie dniu, należy traktować jako bezprawne, tj. naruszające podstawowy obowiązek pracowniczy w postaci konieczności przestrzegania ustalonego u pracodawcy czasu pracy.

Co do zasady pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu na żądnie. Odmowa udzielenia urlopu na żądanie może nastąpić jedynie w sytuacjach wyjątkowych np. kiedy pracodawca powołuje się na art. 8 K.p. , a więc wówczas gdy pracownik korzysta ze swojego prawa w sposób sprzeczny z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem lub z zasadami współżycia społecznego. W tej sytuacji pracodawca może potraktować nieobecność pracownika jako nieusprawiedliwioną, mimo złożenia przez pracownika żądania udzielenia urlopu. Pracodawca może również odmówić pracownikowi skorzystania z urlopu na żądanie jeśli byłoby to sprzeczne z zasadą dbałości o dobro i mienie pracodawcy (art. 100 § 2 pkt 4 kodeksu pracy). Jeśli jednak nie zachodzą jakieś szczególne okoliczności, pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu na żądanie. Nieuzasadniona odmowa na podstawie art. 282 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy stanowi wykroczenie.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974r. (tekst jednolity z dnia 23 grudnia 1997r. Dz.U. 1998, Nr 21, poz. 141 ze zmianami)
  2. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 18 maja 2006 r. III PK 26/2006
  3. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 26 stycznia 2005 r. II PK 197/2004
  4. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 16 września 2008 r. II PK 26/2008
  5. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 7 lutego 2008 r. II PK 162/2007

Edyta Roman
Radca Prawny

ul. Kwiatowa 14/5
Poznań 61-881

(+48) 690 995 242
(+48) 61 851 97 20